Eind februari ontving ik dit mooie boek nadat ik het op de Facebookpagina van Letterfretter had gewonnen. Als een kind zo blij stond ik te springen. Ik las het boek ook voor de Hebban reading challenge 2019, waar het thema voor de maand februari ‘Lees een populair leesclubboek’ was.
Zondagskind
Alsof opgroeien nog niet lastig genoeg is
Judith Visser
Harper Collins, 5e druk, 480 bladzijden, midprice edition €12,50
Gerecenseerd door: Nicole Vrielink – Pages by Nicole
Maart 2019
★★★★★
Judith Visser kwam er op latere leeftijd achter dat ze Asperger heeft. Dit boek is een autobiografisch getinte terugblik op haar onnodig ingewikkelde jeugd.
“A writer’s duty is to register what it is like for him or her to be in the world (Zadie Smith)”
Deze quote prijkt voorin Zondagskind, nog voordat het eigenlijke verhaal begint. Judith laat hiermee ook heel mooi haar intentie voor het schrijven van dit boek zien. Ze wil de lezer meevoeren in hoe het was voor haar als kind, hoe de wereld er door haar ogen uit ziet.
Het boek verteld het verhaal van Jasmijn Vink vanaf dat ze 4 jaar oud was tot haar 21e levensjaar. Thuis merken ouders en broer al dat Jasmijn het net even iets anders doet, maar met een beetje aanpassingen weet iedereen zich te redden. Pas wanneer school in beeld komt, als Jasmijn 4 jaar is, wordt duidelijk hoeveel anders. In plaats van praten luistert Jasmijn liever, in plaats van spelen gaat ze liever lezen en in plaats van samen met anderen is Jasmijn liever samen met haar hond. Dit zorgt voor veel problemen op school, veel onbegrip vanuit haar omgeving en uiteindelijk ook voor opstandig en eigenwijs gedrag vanuit Jasmijn zelf.
Vanaf de middelbare school is Jasmijn wel gezegend met een vriendschap met een klasgenoot die haar graag wil leren begrijpen, en daar ook aardig goed in slaagt. Dankzij haar zijn vorderingen in de ontwikkelingen van Jasmijn zichtbaar, hoewel ze nog altijd achter blijft op de rest.
Dan word haar hond, waarmee ze zich tot dan toe het meeste identificeerde, ernstig ziek waardoor het onvermijdelijke inslapen de enige optie is.
“Ik probeerde niets aan Senta te laten merken. Ze kuste het zoute verdriet van mijn gezicht zonder te weten welke vreselijke rol zij hierin speelde” (p. 246)
Na de middelbare school is het kiezen voor een gepaste toekomst op alle mogelijke manieren moeilijk voor Jasmijn. Ze kiest voor tussenoplossingen zodat ze tijd krijgt om na te denken over wat ze nu eigenlijk wil. Ook in deze fase maakt ze sprongen in haar ontwikkeling en lijkt alles haar voor de wind te gaan. Totdat alles in 1 ogenblik een andere wending krijgt, en een nieuw dagboek als vervolg op de vorige dagboeken haar de openbaring brengt om te gaan schrijven.
Zondagskind is opgedeeld in kleine hoofdstukjes die toch ook weer geen hoofdstukjes zijn. In het begin is dit een gangbare manier om kennis te mogen maken met de verschillende “aspecten” van Asperger, zo we nu weten, zonder dat dit afbreuk doet aan het verhaal zelf. Later in het verhaal, vanaf ongeveer halverwege, wordt het meer een lopend verhaal.
Het meisje Jasmijn is tot in detail uitgewerkt waardoor haar innerlijk eigenlijk als een, letterlijk, open boek op tafel komt te liggen. De andere personages in haar naaste omgeving zijn al net zo goed neergezet, waardoor het niet moeilijk is om je ook in hen te verplaatsen.
Deze uitwerking vind je zelfs terug in de cover van het boek. De gekooide vogeltjes geven weer hoe Jasmijn zich vaak voelt. Dit gevoel van het leven in een kooi past Jasmijn slecht en daar is ze behoorlijk duidelijk in. Mooi dat hierbij rekening is gehouden bij het cover ontwerp.
Het onbegrip vanuit Jasmijn haar omgeving is ook al zo mooi verteld. Zij is anders en de “normale” mensen kunnen daar maar moeilijk mee overweg. Juist door deze wrijving is te merken hoe echt en authentiek dit boek geschreven is.
Dit boek verdient zeer zeker 5 sterren omdat het me raakte. Stukken van herkenning vlogen voorbij, het onbegrip van de omgeving als tegenhanger van haar begripvolle moeder, het in laten slapen van een zielsmaatje. Alles sprak tot me. En dan is het voor mij waardig genoeg voor de top score van alle 5 de sterren.
Judith is druk bezig met haar vervolg op Zondagskind. Wanneer Zondagsleven verkrijgbaar is, is nog niet duidelijk.